บทความที่แล้วเราได้รู้แล้วว่าหญิงที่เป็นโรคลมชัก หากมีบุตรนั้นมีโอกาศพิการ แต่น้อยนะครับ ทางแพทย์ที่เชี่ยวชาญจึงให้หลีกเลี่ยงที่จะมีบุตรเพราะหากอาการกำเริบระหว่างตั้งครรค์นั้น มีความเสี่ยงมาก วันนี้ผมจึงนำวิธีการคุมกำเนิดของหญิที่เป็นโรคลมชัก มาให้ดูครับ
การคุมกำเนิดวิธีต่าง ๆ สำหรับผู้หญิง ได้แก่
ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ด
คืออะไร?
ยาเม็ดคุมกำเนิดอาจเรียกได้ว่าเป็นเพื่อนที่ดีที่สุดของผู้หญิงเลยทีเดียว ตามปกติยาหนึ่งแผงจะใช้สำหรับวงจรรอบเดือน 28 วัน
โดยแบ่งเป็นประเภทที่ต้องทานยาทุกวัน
วันละหนึ่งเม็ดอย่างต่อเนื่อง หรือทานทุกวัน วันละหนึ่งเม็ดเป็นเวลา 21 วัน
และเว้นช่วง 7 วันก่อนจะเริ่มทานยาแผงใหม่
ข้อดีล่ะ?
การคุมกำเนิดวิธีนี้มีข้อดีหลายประการ เช่น
จะทำให้มีประจำเดือนที่สม่ำเสมอ ลดความเสี่ยงของการเกิดเนื้องอกในมดลูก
โอกาสมีซีสต์ในรังไข่น้อยลง ฯลฯ
ความเชื่อ – ยาเม็ดคุมกำเนิดทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้น
สำหรับผู้ที่ทานยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนต่ำ
น้ำหนักตัวมักคงที่เช่นเดิม อย่างไรก็ตาม
อาจมีผู้หญิงบางคนที่น้ำหนักเพิ่มขึ้นเล็กน้อยขณะที่บางคนน้ำหนักลง
แต่ไม่มีความแตกต่างเด่นชัดในเรื่องนี้เมื่อเทียบกับผู้หญิงที่ไม่ได้ใช้ยา
เม็ดคุมกำเนิด นอกจากนี้
ยาเม็ดคุมกำเนิดสมัยใหม่ยังได้รับการพัฒนาให้สามารถยับยั้งการบวมน้ำอันเกิด
จากฮอร์โมนเอสโตรเจน จึงช่วยป้องกันน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นจากการบวมน้ำได้ด้วย
บทความใกล้เคียง: ลดน้ำหนักหลังคลอด
ยาคุมกำเนิดชนิดแผ่นแปะผิวหนัง
คืออะไร?
ยาคุมกำเนิดชนิดนี้จะปล่อยฮอร์โมนผ่านผิวหนังเข้าสู่กระแส
เลือดอย่างต่อเนื่อง
คุณต้องเปลี่ยนแผ่นคุมกำเนิดสัปดาห์ละครั้งเป็นเวลาสามสัปดาห์
จากนั้นก็เว้นช่วงหนึ่งสัปดาห์ก่อนจะเริ่มวงจรใหม่
แผ่นแปะผิวหนังคุมกำเนิดไม่ได้ทำจากวัสดุที่ใส
วิธีนี้จึงเป็นการคุมกำเนิดที่แลเห็นได้
ผลข้างเคียงล่ะ?
ปวดศีรษะ หน้าอกคัดตึง ผิวหนังระคายเคืองและเลือดออกกะปริบกะปรอย
ยาคุมกำเนิดแบบฉีด
คืออะไร?
ตามปกติแล้ว
ยาคุมกำเนิดชนิดนี้แพทย์จะเป็นผู้ฉีดให้เดือนละครั้งหรือสามเดือนครั้ง
นี่เป็นวิธีการใช้ฮอร์โมนซึ่งออกฤทธิ์คุมกำเนิดระยะยาว
ผลข้างเคียงล่ะ?
น้ำหนักตัวเพิ่ม ปวดศีรษะ วิงเวียน มีสิวขึ้น ผิวมัน
ท้องอืดเฟ้อ หน้าอกคัดตึง แน่นท้อง อารมณ์และความต้องการทางเพศเปลี่ยนแปลง
หลังการฉีดยาคุมกำเนิดแล้วจะไม่สามารถขจัดฮอร์โมนออกจากร่างกายได้
ผลข้างเคียงเหล่านี้จึงอาจเกิดขึ้นนับแต่วันที่ฉีดและจะคงอยู่หลังจากนั้น
ระยะหนึ่ง
ยาคุมกำเนิดชนิดฝังใต้ผิว
คืออะไร?
วิธีนี้คือการฝังหลอดพลาสติกนิ่ม ๆ เล็ก ๆ
ซึ่งบรรจุฮอร์โมนโปรเจสโตเจนเข้าไปใต้ผิวหนังบริเวณต้นแขนด้วยการผ่าตัดขนาด
เล็กโดยแพทย์หรือพยาบาลที่มีความเชี่ยวชาญ โปรเจสโตเจนจะค่อย ๆ
ปล่อยเข้าสู่ร่างกายในปริมาณน้อยและมีฤทธิ์คุมกำเนิดนานสามถึงห้าปีโดยผู้
ฝังสามารถเอาออกเมื่อใดก็ได้ด้วยการผ่าตัดขนาดเล็ก
ยาคุมกำเนิดชนิดฝังใต้ผิวเหมาะอย่างยิ่งกับผู้หญิงที่ต้องการคุมกำเนิดใน
ระยะยาวและอยากหลีกเลี่ยงการทานยาเม็ดคุมกำเนิดทุกวัน
นอกจากนี้ยังเหมาะกับคุณแม่ที่อยู่ในระหว่างให้นมลูกน้อยด้วย
หลังผ่าตัดเอาตัวยาออก ร่างกายจะกลับสู่ภาวะเจริญพันธุ์ตามปกติ
ผลพลอยได้ของการคุมกำเนิดด้วยวิธีนี้คือลดการปวดประจำเดือนและประจำเดือนมา
มาก
ผลข้างเคียงล่ะ?
ผู้หญิงบางคนอาจรู้สึกปวดศีรษะ หน้าอกคัดตึง ท้องอืดเฟ้อ
อารมณ์และความต้องการทางเพศเปลี่ยนแปลง
รวมทั้งอาจมีเลือดออกกะปริบกะปรอยในช่วงสองสามเดือนแรก
ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดแบบโปรเจสโตเจนอย่างเดียว (Mini-Pill)
คืออะไร?
ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดนี้มีฮอร์โมนโปรเจสโตเจนอย่างเดียว
และต้องทานวันละหนึ่งเม็ดทุกวันอย่างต่อเนื่อง โดยไม่มีการหยุดระหว่างแผง
ซึ่งหมายความว่าต้องทานยาในช่วงที่มีประจำเดือนด้วย
โปรเจสโตเจนที่วางจำหน่ายมีหลายประเภท
คุณแม่ที่อยู่ในระหว่างให้นมลูกสามารถใช้การคุมกำเนิดวิธีนี้ได้
เนื่องจากไม่มีผลกระทบต่อนมแม่
ข้อควรระวังของการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดโปรเจสโตเจนคือต้องทาน
ทุกวันเวลาเดิมเสมอ ไม่เช่นนั้นจะไม่ได้ผล หากทานช้าต้องไม่นานเกิน 3
ชั่วโมงจากเวลาเดิม
ขณะที่ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดอื่นสามารถทานล่าช้ากว่าเวลาเดิมได้มากที่สุด 12
ชั่วโมง
ผลข้างเคียงล่ะ?
ผู้หญิงบางคนอาจมีเลือดออกกะปริบกะปรอย
แต่อาการนี้จะหายไปในที่สุด ผลข้างเคียงชั่วคราวอื่น ๆ ได้แก่ มีสิวขึ้น
ผิวมัน หน้าอกคัดตึง ท้องอืดเฟ้อและปวดศีรษะ
ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
คืออะไร?
ควรทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉินให้เร็วที่สุดหลังมีเพศสัมพันธ์
โดยไม่ได้ป้องกัน ควรจะทานในช่วง 12 ชั่วโมงแรกหลังมีเพศสัมพันธ์
แต่อาจทานล่าช้าได้มากที่สุดภายใน 72 ชั่วโมงแรกหลังมีเพศสัมพันธ์
ยิ่งทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเร็วเท่าไรก็ยิ่งได้ผลมากเท่านั้น
ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินออกฤทธิ์ด้วยการยับยั้งการตกไข่
การคุมกำเนิดฉุกเฉินวิธีนี้ควรใช้เป็นทางเลือกสำรองเมื่อมี
เพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน หรือเมื่อการคุมกำเนิดวิธีอื่นล้มเหลวเท่านั้น
(เช่น ถุงยางอนามัยขาดหรือลืมทานยาเม็ดคุมกำเนิด) ไม่แนะนำให้ใช้เป็นประจำ
ห่วงคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมน (IUS)
คืออะไร?
คือการให้แพทย์หรือพยาบาลผู้เชี่ยวชาญสอดอุปกรณ์พลาสติก
นิ่ม ๆ ขนาดเล็กซึ่งบรรจุฮอร์โมนโปรเจสโตเจนเข้าไปในโพรงมดลูก ห่วงจะค่อย ๆ
ปล่อยฮอร์โมนโปรเจสโตเจนปริมาณน้อยเข้าสู่ร่างกาย
การคุมกำเนิดวิธีนี้ป้องกันการตั้งครรภ์ด้วยการทำให้เมือกบริเวณปากมดลูก
เหนียว อสุจิผ่านเข้าไปได้ยาก
และทำให้ผนังมดลูกบางลงเพื่อป้องกันไม่ให้ไข่ที่ผสมแล้วฝังตัวได้
ทั้งยังอาจยับยั้งการตกไข่ในผู้หญิงบางคนด้วย
ผลข้างเคียงล่ะ?
อาจมีเลือดออกกะปริบกะปรอยในช่วงสองสามเดือนแรก
แต่อาการนี้จะหายไปในที่สุด บางคนอาจรู้สึกปวดศีรษะ
หน้าอกคัดตึงหรือวิงเวียนในช่วงแรก ๆ ด้วย
ห่วงคุมกำเนิดชนิดทองแดง (IUD)
คืออะไร?
คือการให้แพทย์หรือพยาบาลผู้เชี่ยวชาญสอดอุปกรณ์นิ่ม ๆ
ขนาดเล็กซึ่งพันด้วยเส้นลวดทองแดงเข้าไปในโพรงมดลูก
ห่วงคุมกำเนิดนี้สามารถทิ้งไว้ในมดลูกได้นาน 5-10 ปี
(ขึ้นอยู่กับประเภทของห่วง)
ห่วงคุมกำเนิดชนิดทองแดงออกฤทธิ์รบกวนการเดินทางของไข่และอสุจิโดยปล่อยสาร
บางอย่างซึ่งทำให้อสุจิเคลื่อนที่ไม่ได้และทำให้ไข่เดินทางมาตามท่อนำไข่ได้
ยาก หากไข่ได้รับการผสม
ห่วงจะออกฤทธิ์ให้ไข่เคลื่อนที่เร็วเกินไปจนไม่สามารถฝังตัวในมดลูกได้
ผลข้างเคียงล่ะ?
ห่วงคุมกำเนิดชนิดทองแดงไม่เหมาะกับผู้หญิงที่มีภาวะโลหิต
จาง
การคุมกำเนิดวิธีนี้ไม่ป้องกันหรือเพิ่มความเสี่ยงของการติดเชื้อในอุ้ง
เชิงกราน ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้คือปวดประจำเดือน วิงเวียน
ประจำเดือนมามากและนานกว่าปกติ
การทำหมันหญิง (ผูกท่อนำไข่)
คืออะไร?
คือกระบวนการผ่าตัดเพื่อตัดท่อนำไข่
(ซึ่งพาไข่จากรังไข่มาสู่มดลูก)
หรือทำให้ท่อนำไข่อุดตันเพื่อไม่ให้อสุจิเจอกับไข่ได้
การผ่าตัดจะส่งผลต่อภาวะเจริญพันธุ์แต่ไม่กระทบความต้องการและสมรรถภาพทาง
เพศ
การทำหมันเป็นทางเลือกเฉพาะสำหรับคนที่ตัดสินใจแล้วว่าไม่
อยากมีลูกทั้งในปัจจุบันและในอนาคต แม้จะมีวิธีแก้หมัน
แต่ขั้นตอนก็ซับซ้อนและไม่ค่อยประสบความสำเร็จ
นอกจากนี้ในบางรายอาจเกิดกรณีหมันหลุดซึ่งท่อนำไข่กลับมาเชื่อมต่อกันอีกได้